Stiekem… of eigenlijk helemaal niet stiekem… zijn wij natuurlijk échte Helmonders. Nou ja, Romy niet, maar zo voelt het wel. En dus vinden we het altijd leuk om over Helmond te schrijven. En al helemaal als zo’n stuk een positieve insteek heeft. Want wij vinden het dus best wel heel leuk om in Helmond te wonen. Nou, hieronder een artikel voor Frits, waar de trots voor onze stad van afdruipt. Want cultureel heeft Helmond veel leuks te bieden. Lees ze! 

Helmondse cultuurorganisaties vinden elkaar

Samenwerken vanuit het HART

 Met je kinderen speuren in de krochten van het kasteel, een lezing bijwonen in de bibliotheek, een theaterworkshop volgen bij KunstKwartier of een avond genieten van een mooi optreden in Theater Speelhuis of De Cacaofabriek. Op cultureel vlak heeft Helmond genoeg te bieden. De culturele instellingen in de stad zoeken elkaar ook steeds vaker actief op. Een gesprek met de vier directeuren over samenwerken, educatie en de échte Helmonder.

Een fikse bezuinigingsaankondiging in 2014 was voor de directeuren van de Helmondse culturele instellingen aanleiding om vaker met elkaar om tafel te gaan. Inmiddels hebben de gesprekken een meer positieve insteek. De directeuren van KunstKwartier, Museum Helmond, De Cacaofabriek, Theater Speelhuis en Bibliotheek Helmond komen nu met enige regelmaat samen om te kijken hoe ze samen kunnen werken om Helmond cultureel gezien beter op de kaart zetten.
Nog even terug naar 2014, een dieptepunt voor de culturele instellingen. Toch kijken Esther Hartzema (KunstKwartier), Jochem Otten (Theater Speelhuis en Cacaofabriek), Ruud Hakvoort (Bibliotheek Helmond) en Frank Hoenjet (Museum Helmond) er uiteindelijk toch met een positief gevoel op terug. ‘In die periode is het zaadje geplant voor deze samenwerking’, vertelt Esther Hartzema. ‘We hebben in 2014 besloten om zelf in actie te komen, zelf aan het roer te zitten. Dus niet afwachten en achteraf klagen, maar samen kijken wat we kunnen doen op een manier die voor iedereen acceptabel is. Natuurlijk hebben de bezuinigingen pijn gedaan, maar we hebben elkaar ook gevonden.’

Deuren open
Ruud Hakvoort is het met Hartzema eens: ‘Ik merk dat de deuren van de Helmondse culturele instellingen steeds verder opengaan. Voor elkaar, maar ook voor andere partners uit de stad.’ Frank Hoenjet, die Marianne Splint vervangt tijdens haar zwangerschapsverlof, heeft dezelfde ervaring: ‘We werden in 2014 gedwongen om met elkaar om tafel te gaan, nu zoeken we elkaar bewust vaker op.’ Jochem Otten wil benadrukken dat samenwerking tussen de culturele instellingen niet nieuw is. ‘Er waren wel al samenwerkingsverbanden, maar dat waren meer losse flodders. Nu gaat het veel dieper. Denk aan het uitwisselen van personeel, een gezamenlijk ticketsysteem én natuurlijk het afstemmen van de programmering op elkaar.’

Hoe verklaren de directeuren de goede onderlinge samenwerking? ‘We zijn als het ware tot elkaar veroordeeld, lacht Hakvoort. ‘We hebben maar één kunsteducatiecentrum, één poppodium, één theater, één museum en één bibliotheek. Daarnaast zijn er natuurlijk nog wel een aantal waardevolle kleinere culturele initiatieven en organisaties. We zullen het samen moeten doen. Als er in Amsterdam een theatergezelschap omvalt, zijn er bij wijze van spreken nog tien anderen’, stelt Otten. ‘De impact is dan minder groot.’ Hartzema vult aan: ‘Ik denk dat het begint bij de mensen, er is chemie, vertrouwen. Dat is de basis.’

Over een mooi voorbeeld van die samenwerking, zijn de vier het snel eens. De Vlisco-expositie in Museum Helmond, de Vlisco-modeshow in het theater en de Vlisco-workshop bij KunstKwartier. Otten: ‘Er waren heel veel gasten uit Afrika, fantastisch en kleurrijk gekleed. Internationale allure in Helmond!’ En een nieuwe samenwerking staat alweer op het programma: de Nacht van de Cultuur op 14 oktober. ‘Theater, muziek, (beeldende) kunst, literatuur, kunsteducatie, ontmoeting  én de Helmondse eigenzinnigheid: een programma vol synergie tussen professionele- en amateurkunsten’, aldus Hoenjet.
Typisch Helmond
De directeuren  grijpen de overleggen ook aan om samen te kijken naar de stad en de rol van cultuur. Hoe belangrijk is cultuur voor Helmond? ‘Van oudsher is Helmond niet heel cultuur minded, het is een arbeidersstad, een doe-stad. Maar als een instituut als het Speelhuis afbrandt, zie je hoe veel dat met de inwoners doet. Dan staat iedereen op en bouwen we samen in slechts 13 maanden een fantastisch nieuw theater. Dat is de kracht van Helmond: aanpakken’, stelt Otten. ‘Helmonders zijn ook heel open. Kloppen bij De Cacaofabriek aan met een goed idee, dan gaan we samen aan de slag. Co-creatie gaat hier heel natuurlijk.’ Ook cultuureducatie is iets wat ingebakken is in de Helmondse cultuur. Hartzema: ‘We zijn als Helmond gewend om bij de jeugd te beginnen en doen dat heel actief.’ Otten vult aan: ‘Talentontwikkeling is hierin ook heel belangrijk. Dat Helmonders met talent een podium krijgen in hun eigen stad, zich hier kunnen ontwikkelen.’

Over de waarde van cultuur voor een stad als Helmond, zijn de vier het snel eens. ‘We kunnen maatschappelijke thema’s op een andere manier onder de aandacht brengen. Zo zie je dat laaggeletterdheid in Helmond een probleem is, daar kun je met kunst en cultuur iets aan doen’, vertelt Hakvoort. Otten vult aan: ‘Onlangs was er in De Cacaofabriek een toneelstuk voor (jong)volwassenen met een geestelijke beperking en hun ouders. Door middel van een voorstelling hebben we een heel belangrijk vraagstuk bespreekbaar gemaakt: wat als je ouders komen te overlijden? Door middel van cultureel aanbod kun je dus lastige thema’s toegankelijk maken voor iedereen.’

HART
De samenwerking tussen de culturele instellingen is bekrachtigd onder de naam HART (Helmonds Hart voor de kunsten). ‘We zijn nu aan het bekijken hoe we handen en voeten kunnen geven aan de cultuurzone, die ingetekend staat in het centrumperspectief. Dat moet een zone worden waar je de cultuur echt kunt voelen, aanraken. Dit doen we samen met stadskunstenaar Rocco Verdult’, vertelt Hartzema. Het gezamenlijke doel: ‘Cultuur nóg meer op de kaart zetten. Cultuur draagt eraan bij dat je je prettig voelt in de stad waar je woont, werkt of vertoeft, dat je je vrije tijd er goed kunt invullen’, stelt Hartzema. Otten: ‘Over vijf jaar is er zo veel moois te doen dat je, zonder in je agenda te kijken, naar onze stad kunt voor een heel dagje Helmond!’